شاخص های پراکندگی چیست؟
شاخص های مرکزی در مورد میزان اختلاف مقادیر چیزی نمی گویند. به عنوان مثال نمرات ریاضی دو کلاس زیر را در نظر می گیریم.
B: 15, 15.5, 16, 16.5, 17
میانگین هر دو کلاس ۱۶ است. ولی آیا توزیع مقادیر دو کلاس شبیه هم است؟
ضرورت استفاده از شاخص های پراکندگی:
اگر قصد داشته باشیم در یکی از دو شرکت A یا B سرمایه گذاری کنیم اولین چیزی که به ان توجه می کنیم میانگین سود دو شرکت است. برای این امر سود ۷ ساله دو شرکت را جمع آوری و میانگین هر دو را برابر ۵ به دست می آوریم. در این حالت به نظر عاقلانه می رسد که به صورت تصادفی در یکی از دو شرکت سرمایه گذاری کنیم.
ولی اگر سود ۷ ساله ی شرکت ها را نگاه کنیم.
B: 19, -30, 20, -7, -15, 31, 17
با توجه به داده های خام متوجه می شویم که میزان سود شرکت B از یک سال به سال دیگر بسیار متغیر است. این شرکت ممکن است در یک سال ۲۰ میلیون دلار سود و سال دیگر ۳۰ میلیون دلار ضرر داشته باشد. در نتیجه ریسک سرمایه گذاری در شرکت B بسیار زیاد است در حالی که پراکندگی سود شرکت A نسبت به B بسیار کم بوده و معمولا حدود ۵ میلیون دلار است. بنابراین شاخص مرکزی به تنهایی شاخص خوبی نیست و باید شاخص دیگری که میزان پراکندگی داده ها را مشخص می کند نیز ارائه کنیم.
شاخص های مرکزی به تنهایی قادر به مشخص کردن توزیع مقادیر نیستند و از شاخص های پراکندگی باید برای تعیین میزان گستردگی مشاهدات استفاده کنیم.
پاسخ دهید